Ο νέος υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης ξεκίνησε στις αρχές Φεβρουαρίου έναν γύρο στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσε για να πείσει τους εταίρους του να δεχθούν μια νέα απομείωση του χρέους της Ελλάδας.
Στη Γαλλία, ο αριστερός Ζαν Λικ Μελανσόν, ευρωβουλευτής και επικεφαλής του Αριστερού Μετώπου υπερασπίζεται επίσης αυτή τη λύση για απόσβεση ενός μέρους ή του συνόλου του χρέους της χώρας του. Το ισπανικό κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς Podemos στην Ισπανία, ζητάει επίσης μια αναθεώρηση του ισπανικού χρέους το οποίο έφτασε στο συμβολικό 100% του ΑΕΠ το 2015.
Αλλά πως αυτές οι χώρες χρεώθηκαν; Ας δούμε τα γραφήματα για να καταλάβουμε καλύτερα.
(Μετάφραση του γραφήματος)
Tο χρέος της Ελλάδας, της Γαλλίας και της Γερμανίας σε σύγκριση με το ΑΕΠ τους στο τέλος του 2014
Ελληνικό χρέος: 321 δις ευρώ
Ελληνικό ΑΕΠ: 183 δις ευρώ
Γαλλικό χρέος 2031 δις ευρώ
Γαλλικό ΑΕΠ 2138 δις ευρώ
Γερμανικό χρέος 2044 δις ευρώ
Γερμανικό ΑΕΠ 2900 δις ευρώ
Σε καθαρούς αριθμούς το χρέος της Γαλλίας και της Γερμανίας είναι από τα μεγαλύτερα της ευρωπαϊκής ηπείρου. Ωστόσο αυτό που μετράει είναι το επίπεδο ΑΕΠ, που σημαίνει το επίπεδο του πλούτου που παράγεται από κάθε χώρα. Και εδώ φαίνεται ότι Γαλλία και Γερμανία παράγουν πολύ μεγαλύτερο πλούτο από όσα είναι τα χρέη τους, σε αντίθεση με την Ελλάδα που έχει πολύ μεγαλύτερο χρέος και ένα πολύ αδύνατο ΑΕΠ, δηλαδή ένα πολύ αδύνατο επίπεδο πλούτου.
Βέβαια, η πιο πλούσια χώρα σε επίπεδο ΑΕΠ -δηλαδή παραγόμενου πλούτου- είναι η Γερμανία.
Οταν λέμε χρέος χρησιμοποιούμε τον κανόνα του Μάαστριχτ που περιλαμβάνει εκτός από το χρέος του κράτους και τα χρέη από τα ασφαλιστικά ταμεία, τα χρέη από τους ΟΤΑ και τα χρέη από τους διάφορους οργανισμούς της κεντρικής διοίκησης.
Με αυτή τη μέθοδο μέτρησης βλέπουμε ότι κι άλλες χώρες ξεπερνούν το κατώφλι του 100% του ΑΕΠ: Η Ιαπωνία, για παράδειγμα, έχει χρέος 245% του ΑΕΠ της. Ο μέσος όρος, μάλιστα, χρέους των οικονομιών που μετράει ο ΟΟΣΑ ανέρχεται στο 117,4% του ΑΠΕ τους.
Στην ευρωζώνη 6 χώρες ξεπερνούν το κατώφλι του 100% του χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ που είχαν το 2014. Το 2015 αυτές οι χώρες θα είναι επτά.
Πέρα από ένα πρόβλημα μεθοδολογίας στη μέτρηση του χρεους υπάρχει και ένα πρόβλημα λογικής: το χρέος είναι αποτέλεσμα πολιτικών πολλών δεκαετιών χρέωσης, ενώ το ΑΕΠ μετράται κάθε χρόνο. Ωστόσο το χρέος δεν επιστρέφεται σε έναν χρόνο.
Αν οι τράπεζες υπολόγιζαν τα χρέη μιας οικογένειας (κεφάλαιο και τόκοι) σε σχέση με τα χρήματα που κερδίζουν σε έναν χρόνο δεν θα δάνειζαν ποτέ.