Στα σπλάχνα του Βios το βράδυ της Παρασκευής, η Κάρμεν του Μπιζέ ερωτεύτηκε, εγκατέλειψε, έγινε αντικείμενο πόθου, σκοτώθηκε για «ένα παιδί μποέμικο που δεν γνώρισε ποτέ νόμο», δηλαδή για τον έρωτα. Και όλα αυτά μέσα σε 80 λεπτά, σε μια μικρή σκηνή, με σκηνικά που μπορούν να ταξιδέψουν με πρωτοφανή ευκολία: Ηταν η νέα όπερα βαλίτσας της Λυρικής με τη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος που από τις 29 Ιανουαρίου θα ταξιδέψει σε 22 πόλεις σε όλη τη χώρα.
Κάρμεν λοιπόν. Μετά την Τραβιάτα, την Μποέμ, τον Ντον Τζοβάνι, η Λυρική ταξιδεύει εκτός συνόρων. Η Λυρική που σάρωσε την Αθήνα, άνοιξε στο ευρύ κοινό, βγήκε για να συναντήσει και γοητεύσει τους πολίτες σε δρόμους και πλατείες, συνεχίζει πιο εντατικά από ποτέ το πρόγραμμα μύησης – ή μήπως είναι εκστρατεία;- σε όλη τη χώρα. Με συνέπεια και μέθοδο –εννοώ ότι οι 22 πόλεις της χώρας από τα Χανιά ως τη Βέροια, δεν θα δουν απλώς την Κάρμεν. Η Λυρική συνεργάζεται με το Future Library για την όπερα βαλίτσας που εντάσσεται στο πρόγραμμα «Ταξίδι προς το κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος» και έτσι σε πολλές πόλεις θα φέρει και ένα σεμινάριο λυρικής τέχνης αλλά και θα πραγματοποιήσει μια επίσκεψη μύησης στα σχολεία.
«Υπάρχουν δύο ειδών οργανισμοί: αυτοί που λένε την ώρα και αυτοί που κατασκευάζουν τα ρολόγια. Εμείς ανήκουμε στη δεύτερη κατηγορία» είπε λίγο πριν την πρώτη παρουσίαση της Κάρμεν ο Γιάννης Τροχόπουλος, διευθύνων σύμβουλος του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Και αν κάτι κάνει η Λυρική υπό τη διεύθυνση του Μύρωνα Μιχαηλίδη, είναι επίσης αυτό: κατασκευάζει ρολόγια, ανοίγει δρόμους, σκάβει θεμέλια και σηκώνει πατώματα στο χώρο της όπερας, δημιουργεί κοινό, δημιουργεί φανατικούς φίλους. «Βρήκαμε το κοινό πάτημα … και τώρα πάμε μαζί σε 22 πόλεις» πρόσθεσε ο Γιάννης Τροχόπουλος. «Είναι ένα στοίχημα για όλους».
Ο Μύρων Μιχαηλίδης, λίγες μέρες μετά την πρεμιέρα του «Τριστάνος και Ιζόλδη» όπου απέδειξε και πάλι πως κερδίζονται τα στοιχήματα, μετέφερε τον ενθουσιασμό του νέου εγχειρήματος και την καινοτομία: ένα διήμερο σεμινάριο λυρικής τέχνης που θα δοθεί δωρεάν σε δώδεκα από τις πόλεις που θα επισκεφθεί το πρόγραμμα και θα απευθύνεται σε νέους ηλικίας 16 ως 32 ετών, με στόχο την ανίχνευση, ενθάρρυνση και ανάδειξη νέων καλλιτεχνών. Αλλά και το πρόγραμμα επίσκεψης σε σχολεία και στις 22 πόλεις, με έναν μονωδό της ΕΛΣ συνοδεία πιάνου να εισαγάγει τους μαθητές στην όπερα μέσω ενός ωριαίου μαθήματος.
Η Κάρμεν του Μπιζέ με την όπερα βαλίτσας βγαίνει σε όλη τη χώρα για να κατασκευάσει ρολόγια – να δημιουργήσει κοινό, σχέσεις, μέλλον στο χώρο του λυρικού θεάτρου. Και το κάνει με μια όπερα αγαπημένη, εύληπτη και αναγνωρίσιμη ακόμη και από όσους δεν έχουν σχέση με το λυρικό τραγούδι –σκεφτείτε μόνο πόσο έχει χρησιμοποιηθεί η μουσική του Μπιζέ για την Κάρμεν σε κινηματογράφο, τηλεόραση ακόμη και διαφημίσεις. Η σκηνοθέτης Αγγέλα Σαρόγλου μέσα στα ελάχιστα μέτρα της σκηνής έδωσε όλη την ενέργεια της Κάρμεν με νεύρο και εστίαση στα συναισθήματα και την έκφρασή τους, ενώ η δράση και η παρουσία των μονωδών, συνέθεσε μια μοναδική εικόνα χάρη στην επιμέλεια της ενδυματολόγου Αλεξίας Θεοδωράκη που δημιούργησε μια κινούμενη εικαστική σύνθεση μιας εποχής και μιας ιστορίας.
Γιατί η ιστορία μπορεί να μας είναι γνωστή, όμως η εποχή δεν είναι αυτή που γνωρίζουμε. Η Αγγέλα Σαρόγλου μετέφερε την Κάρμεν της στην Ισπανία της δεκαετίας του ’90, με κεντρική αναφορά της παράστασης τον κινηματογράφο του Αλμοδόβαρ «μέσα από τον οποίο ξαναμάθαμε να βλέπουμε την Ισπανία και εξοικειωθήκαμε μαζί της περισσότερο μάλλον απ’ότι ο Μπιζέ στην εποχή του», όπως παρατηρεί η ίδια.
Εχει εξαιρετικό ενδιαφέρον ότι αφαιρέθηκε συνειδητά από την αφήγηση το τσιγγάνικο στοιχείο «δημιουργεί διαφορετικές συνδηλώσεις στην εποχή τους κα διαφορετικές στη δική μας, ειδικά όταν καλείται να λειτουργήσει ως αιτιολόγηση της παραβατικότητας της Κάρμεν και των συντρόφων της. Επιλέξαμε –όχι για να είμαστε politically correct αλλά πιο πιστοί στο πνεύμα του έργου- να δείξουμε την Κάρμεν ως μια σύγχρονη γυναίκα που προσπαθεί να επιβιώσει δουλεύοντας μέρα νύχτα» εξηγεί η σκηνοθέτης.
Η διανομή έχει τρία διαφορετικά καστ με τον Γιάννη Τσανακαλιώτη να είναι συνεχώς και πάντα στο πιάνο επί 80 λεπτά –και βέβαια να καταχειροκροτείται στο τέλος. Τα σκηνικά είναι του Γιώργου Κολιού.
Η είσοδος είναι δωρεάν σε όλες τις παραστάσεις – με σειρά προτεραιότητας – ενώ η όπερα της βαλίτσας πραγματοποιείται με αποκλειστικό δωρητή το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Την Κάρμεν θα δει το κοινό σε Λαμία (29 Ιανουαρίου, Ναύπακτο (1 Φεβρουαρίου), Λάρισα (13 Φεβρουαρίου), Βόλος (15 Φεβρουαρίου), Κόρινθο (27 Φεβρουαρίου), Τρίπολη (1η Μαρτίου), Καλαμάτα (7 Μαρτίου), Σπάρτη (10 Μαρτίου), Κέρκυρα (19 Μαρτίου), Ιωάννινα (25 Μαρτίου), Γρεβενά (29 Μαρτίου), Βέροια (31 Μαρτίου), Καστοριά (3 Απριλίου), Αλεξανδρούπολη (23 Απριλίου), Δράμα (25 Απριλίου), Θεσσαλονίκη (28 Απριλίου), Χανιά (7 Μάη), Ηράκλειο (9 Μάη), Αγιος Νικόλαος (13 Μάη), Αγρίνιο (21 Μάη), Πρέβεζα (23 Μάη), Λειβαδιά (28 Μάη).