Ενα διαφορετικό ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα της κρίσης παρουσιάζεται στο BBC από τη δημοσιογράφο Θεόπη Σκαρλάτου.
Η ελληνικής καταγωγής δημοσιογράφος του βρετανικού δικτύου, δύο ημέρες πριν από τις εθνικές εκλογές δημοσιεύει στο BBC το άρθρο της για το ντοκιμαντέρ που δημιούργησε με τον Κώστα Καλλέργη, με τον τίτλο «Ο έρωτας στα χρόνια της κρίσης» (Love in a time of crisis).
H Σκαρλάτου στο άρθρο της που δεν είναι άλλο από ένα μικρό preview του ντοκιμαντέρ της, δεν βαραίνει το βρετανικό κοινό με μια ακόμα πολιτική ανάλυση για το τι μέλλει γενέσθαι σε Ελλάδα και ευρωζώνη σε περίπτωση που κερδίσει το ένα ή το δείνα κόμμα.
«Εν μέσω οικονομικής καταστροφής, η Αθήνα παραμένει μια πόλη γεμάτη από trendy καφετέριες, coctail bars και λαμπερά νέα ζευγάρια. Κι ενώ οι Ελληνες ετοιμάζονται να ψηφίσουν την Κυριακή στις εθνικές εκλογές, το κόμμα που αντιμάχεται τη λιτότητα, ο ΣΥΡΙΖΑ προηγείται στις δημοσκοπήσεις, έχοντας υιοθετήσει στην εκστρατεία του το σλόγκαν: “Η ελπίδα έρχεται”» γράφει η Σκαρλάτος.
Ωστόσο, επισημαίνει ότι μέσα στην κρίση ο κατώτατος μηνιαίος μισθός έχει πέσει κάτω από τα 600 ευρώ, οι μισοί νέοι είναι άνεργοι και η οικονομία προσπαθεί έπειτα από έξι χρόνια ύφεσης να ανακάμψει δειλά. Παρόλα αυτά, «οι Έρλληνες παραμένουν αποφασισμένοι να διατηρήσουν την κανονικότητά τους».
«Δεν μας έχουν μείνει και πολλά, ας απολαύσουμε τουλάχιστον τους freddo cappuccinos μας» αναφέρουν στη δημοσιογράφο του βρετανικού δικτύου η οποία τονίζει ταυτόχρονα ότι παρά το ποτό, το φλερτ και κάποια ραντεβού, από τότε που η οικονομική καταστροφή έπεσε πάνω από τη χώρα, «συνετελέστηκε στην ελληνική κοινωνία μια εκ βάθρων αλλαγή».
Ο deejay Tommy που εργάζεται στο διάσημο μπαρ των νοτίων προαστίων Opus, περιγράφει, όπως λέει η Σκαρμούτσος, «μια λυπηρή εικόνα των νέων Ελλήνων να ξυπνούν κάθε μέρα χωρίς δουλειά».
Η κρίση έκανε την αγάπη δευτερεύουσα προτεραιότητα
«Τα πράγματα έχουν χάσει τον ρομαντισμό τους», λέει ο Tommy, «η κρίση έκανε την αγάπη δευτερεύουσα προτεραιότητα. Υπάρχουν τόσα άλλα πράγματα για να ανησυχείς... Βλέπω πολλές γυναίκες να ψάχνουν για κάποιον που θα έχει λεφτά για να τις βγάζουν έξω, που θα τις πηγαίνει διακοπές. Το βλέπω πολύ συχνά αυτό και μου προκαλεί θλίψη».
Το οδοιπορικό συνεχίζεται στα μπουζούκια της Παραλιακής, με τη δημοσιογράφο να κάνει ιδιαίτερη μνεία στα πανέρια με τα γαρύφαλλα που πετάγονται στην πίστα. «Κάνουμε οικονομία για να ερχόμαστε μια φορά στους τόσους μήνες και ανυπομονούμε για αυτό» εξομολογείται η 30χρονη Κατερίνα Φωτοπούλου που κάθεται στο τραπέζι με την παρέα της. «Δεν έχουμε χρήματα για να κάνουμε και πολλά. Μιλάμε συνέχεια για μελλοντικά σχέδια, για το τι θα κάνουμε στις διακοπές μας, αλλά κανένας ποτέ δεν κάνει τίποτα» προσθέτει.
Η Κατερίνα μένοντας ακόμη στο πατρικό της περιγράφει στην κάμερα του BBC τον εαυτό της ως ενήλικα που εξαναγκάζεται να ζει ως έφηβη. Η ζωή της έχει μπει στην αναμονή, υποστηρίζει.
Η Σκαρλάτος συγκρίνει τους Έλληνες με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους και αναφέρει ότι παραμένουν παραδοσιακοί στις αξίες τους, καθώς για πολλές νέες γυναίκες, είναι πολύ άβολο το να φέρουν στο σπίτι όπου μένουν με τους γονείς τους ένα αγόρι. Και αυτό προσθέτει ένα ακόμη πρόβλημα, καθώς είναι ελάχιστοι εκείνοι που μπορούν να διαθέτουν χρήματα για να συντηρούν ένα σπίτι.
«Οι σχέσεις είναι πολύπλοκες αυτόν τον καιρό. Κανένας δεν σκέφτεται να παντρευτεί ή να κάνει παιδιά» λέει η Κατερίνα.
Η κρίση έφερε περαιτέρω υπογεννητικότητα και αύξησε τις αμβλώσεις
Σε αυτό το σημείο, η Σκαρλάτος, παραδέχεται ότι και τα στατιστικά συμφωνούν με τα λεγόμενα των συνεντευξιαζομένων. Ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώνεται με αύξουσα πορεία από τότε που η χώρα μπήκε στο Μνημόνιο. Για παράδειγμα, το 2010, σημειώθηκαν 114.766 νέες γεννήσεις με τον αριθμό αυτόν να κατρακυλά κατά σχεδόν 20.000 γεννήσεις το 2013 (94.134).
Ο μαιευτήρας Λεωνίδας Παπαδόπουλος ανέφερε στη δημοσιογράφο του βρετανικού καναλιού ότι οι αποβολές στο μαιευτήριο Λητώ, όπου εργάζεται ο ίδιος έχουν διπλασιαστεί κατά τον χρόνο που μας πέρασε. «Μπορεί να ευθύνεται το στρες», λέει, «δεν υπάρχει καμία απόδειξη, αλλά μπορείς να το δεις στα μάτια των ανθρώπων, υπάρχει στρες και φόβος για το μέλλον».
Ο ίδιος περιέγραψε μια γυναίκα που έκανε θεραπεία-γονιμοποίηση in-vitro, να κλαίει γιατί τελικά κατάφερε να μείνει έγκυος. Μόλις είχε χάσει τη δουλειά της και επέστρεψε στον γιατρό ζητώντας του να προχωρήσει σε τερματισμό της κύησης. Ωστόσο, όπως εξομολογείται ο κ. Παπαδόπουλος, ο ίδιος δεν μπορούσε να αναλάβει την επέμβαση.
«Σύντομα, ο πληθυσμός θα είναι ο μισός και δεν θα υπάρχουν νέοι άνθρωποι να δουλέψουν και να πληρώσουν τις συντάξεις των μεγαλύτερων. Ολά τα κοινωνικά προβλήματα θα μεγαλώσουν μπροστά μας» αναφέρει ο κ. Παπαδόπουλος.
Μέσα στην κρίση διπλασιάστηκαν οι παντρεμένες που στρέφονται στην πορνεία
Επιπλέον, στο ντοκιμαντέρ αναδεικνύεται και μια άλλη εκ θεμελίων αλλαγή στην ελληνική κοινωνία εξ αιτίας της κρίσης.
«Κάποιοι που έχουν παιδιά και παλεύουν να τα στηρίξουν, στράφηκαν στη βιομηχανία του σεξ για να βάλουν ένα πιάτο φαγητό στο τραπέζι» γράφει η Σκαρλάτος για λογαριασμό του BBC και παραθέτει το οδοιπορικό της στη Λάρισα και τη συνέντευξή της με την ιδιοκτήτρια οίκου ανοχής στην πόλη, τη Σούλα Αλευρίδου η οποία τόνισε ότι ο αριθμός των γυναικών που της ζήτησαν δουλειά έχει διπλασιαστεί τα τελευταία πέντε χρόνια.
«Παρακαλούν και μας ξαναπαρακαλούν, αλλά εμείς ως νόμιμος οίκος ανοχής δεν μπορούμε να έχουμε παντρεμένες υπαλλήλους. Είναι παράνομο. Έτσι, τελικά καταλήγουν να κάνουν πεζοδρόμιο» λέει η κα Αλευρίδου.
Διπλή ζωή -Το πρωί γιατρός, το βράδυ πόρνη
Μια γιατρός, η Γεωργία, εξηγεί στη Σκαρλάτος πώς λόγω της κρίσης ζει μια διπλή ζωή, προκειμένου να στηρίξει την οικογένειά της. Η ιδιωτική της κλινική δέχεται πια μόλις τρεις ασθενείς την εβδομάδα, ενώ το καλοκαίρι μπορεί να περάσουν και εβδομάδες χωρίς κανέναν ασθενή. Ετσι, τη θερινή σεζόν, η βιομηχανία του σεξ της επιτρέπει να πληρώνει το ενοίκιο του σπιτιού της και τα υγειονομικά έξοδα για τους ηλικιωμένους γονείς της.
«Ζω μια διπλή ζωή και μόνο εγώ μπορώ να την ξέρω. Εχω κάνει αιτήσεις για δουλειές στην ιατρική στο εξωτερικό και ελπίζω και περιμένω κάθε μέρα για μια απάντηση» δηλώνει.
Η αγάπη είναι παυσίπονο για την κρίση
Στην περίπτωση της δημοσιογράφου Ελένης Λαζάρου, το να κάνει ένα παιδί δεν ήταν κάτι που μπορούσε να περιμένει μέχρι να αλλάξει το πολιτικό και οικονομικό κλίμα, γράφει η Σκαρλάτος.
«Η αγάπη εν καιρώ κρίσης μπορεί να λειτουργήσει ως παυσίπονο με το οποίο κάποιος μπορεί να ξεχάσει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε ή ως μια πηγή από την οποία κάποιος μπορεί να αντλήσει δύναμη, ενέργεια και αισιοδοξία» λέει από την πλευρά της η Ελένη Λαζάρου.
Σε αυτό το σημείο, η δημοσιογράφος του BBC αναφέρεται σε ένα σύνθημα γραμμένο σε κάποιον τοίχο στην Αθήνα: «Ερωτας ή τίποτα» και όπως αναφέρει: «Χτυπά με προκλητικό τόνο τις καταστραμμένες ζωές που έχουν κρυφτεί πίσω από τα καθαρά οικονομικά».