Για τον Ηλία Νικολακόπουλο, πολιτολόγο και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν πρέπει να φοβάται τον ΣΥΡΙΖΑ γιατί το κόμμα αυτό άλλαξε και ηρέμησε όσο πλησιάζει η ώρα να αναλάβει την εξουσία.
Θα υπάρχουν πρόωρες εκλογές;
Θα το ξέρουμε στις 29 Δεκεμβρίου, μετά τον τρίτο γύρο της προεδρικής εκλογής. Αν η βουλή δεν κατορθώσει να εκλέξει τον πρόεδρο δημοκρατίας το Σύνταγμα προβλέπει τη άμεση διάλυσή της. Κατά τη γνώμη μου υπάρχουν 60% πιθανότητες να γίνουν εκλογές στις 25 Ιανουαρίου ή την 1η Φεβρουαρίου.
Ποιος έχει συμφέρον να γίνουν πρόωρες εκλογές;
Δεν είναι πολύ σαφές, αλλά μάλλον ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς. Σε αυτή τη συγκυρία ήξερε ότι δύσκολα θα κέρδιζε τις εκλογές το 2016. Ενώ τώρα μπορεί να ελπίζει να μειώσει τις απώλειες στο κόμμα του αν επικαλεστεί το φόβητρο του οικονομικού χάους. Ελπίζει έτσι να κάνει δυσκολότερη την προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος είναι πρώτος στις δημοσκοπήσεις αλλά δεν κερδίζει αυτοδυναμία. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να αναζητήσει συμμάχους είτε προς το Ποτάμι είτε προς τους Ανεξάρτητους Ελληνες. Η πλειοψηφία του θα είναι όμως ασταθής και αυτό θα δυσκολέψει τις κινήσεις του στην κυβέρνηση. Ο Αλέξης Τσίπρας δεν θα έχει πολύ χώρο για να πάρει επαναστατικές αποφάσεις ή για να έρθει σε ρήξη με την ΕΕ.
Ωστόσο, αυτό το κόμμα μοιάζει να θέλει τη ρήξη…
Αυτή η εντύπωση δίνεται από την αριστερή του πτέρυγα, η οποία είναι μειοψηφία και κάνει πολύ θόρυβο υποσχόμενη την επανάσταση: δηλαδή, παύση πληρωμών, έξοδο από το ευρώ ή την Ευρώπη, πόλεμο εναντίον του καπιταλισμού. Αλλά μην ξεγελιέστε. Το πρόγραμμα μιας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ που εξαγγέλθηκε στην Θεσσαλονίκη τον περασμένο Σεπτέμβριο δεν έχει κανένα σχέδιο ρήξης. Είναι μια πλατφόρμα που δεν έχει καμία σχέση με το αρχικό σχέδιο για μια σοσιαλιστική Ελλάδα. Και σημειώστε ότι θα ξανασυζητηθεί αυτό το πρόγραμμα όταν θα σχηματιστεί κυβέρνηση.
Λοιπόν, δεν θα αποπληρώσουν το χρέος;
Ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει ό,τι και η παρούσα κυβέρνηση: να επαναδιαπραγματευτεί το χρέος στο κομμάτι που αφορά τα ευρωπαϊκά κράτη που μας δάνεισαν, την Ευρωπαίκή Κεντρική Τράπεζα και τον ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθερότητας. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ήδη δηλώσει ότι θα πληρώσει τους ιδιώτες επενδυτές στους οποίους οφείλουμε 3,5 δις ευρώ και πρέπει να αποπληρωθούν την άνοιξη. Αντίθετα, θέλει να επιτύχει μια επιμήκυνση πριν αποπληρώσει τα 10 δις ομόλογα που χρωστάμε στην ΕΚΤ και τα οποία λήγουν τον Ιούλιο 2015. Ωστόσο, η ριζοσπαστική πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ ελπίζει ότι αργότερα θα επιτύχει «σβήσιμο» του χρέους, αποκλείοντας να γίνουν μονομερείς κινήσεις.
Τα άλλα στοιχεία του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ είναι, επίσης, να αποφευχθεί πάση θυσία η ρήξη με την ευρωζώνη: η αύξηση του κατώτατου μισθού είναι μια συμβολική κίνηση που δεν αφορά τον ιδιωτικό τομέα και δεν πρόκειται να ρίξει έξω τον προϋπολογισμό του κράτους. Επίσης, η χρηματοδότηση ενός μίνιμουμ για τους ηλικιωμένους είναι εφαρμόσιμο μέτρο. Δεν υπάρχει βεβαίως καμία περίπτωση να επαναπροσληφθούν οι δημόσιοι υπάλληλοι: ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δεσμευθεί να υιοθετήσει ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς.
Ναι, αλλά ο Αλέξης Τσίπρας μιλούσε για έξοδο από το ευρώ όταν σοβούσε η ελληνική κρίση…
Το είπε μόνο μια φορά πριν από δύο χρόνια ότι το νόμισμα δεν είναι φετίχ. Αλλά από τότε επαναλαμβάνει συνέχεια τη θέλησή του να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ.
Το ίδιο θέλουν και οι Ελληνες πολίτες;
Σε ποσοστό 70-75% οι Ελληνες μένουν προσηλωμένοι στο ευρώ (ήταν 85% πριν την κρίση). Ξέρουν ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση. Δεν είμαστε πιά στη δεκαετία του 1970 όταν μια απομονωμένη χώρα μπορούσε να ελπίζει ότι θα τα καταφέρει. Πάντως, η εμπιστοσύνη στην ίδια την ευρωπαϊκή ένωση έπεσε από το 90% στο 10%. Και αυτό είναι κατανοητό γιατί ακόμη και το ΔΝΤ αναγνώρισε ότι η πολιτική λιτότητας που υπέστη η Ελλάδα ήταν πολύ βίαιη και δεν έφερε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι έτοιμος να κυβερνήσει;
Σε οικονομικό επίπεδο, ναι, χωρίς αμφιβολία. Για τα υπόλοιπα δεν είμαι απολύτως σίγουρος. Το καλύτερο για αυτούς θα ήταν να γίνουν οι εκλογές σε ένα χρόνο, πράγμα που θα τους έδινε το χρόνο να τελειοποιήσουν το πρόγραμμά τους.
Η συνέντευξη του Ηλία Νικολακόπουλου δημοσιεύτηκε στην Liberation της 18ης Δεκεμβρίου.
Την συνέντευξη του πήρε ο έμπειρος ανταποκριτής της εφημερίδας στις Βρυξέλλες Jean Quatremer.
