Ο Μάρτιν Λίτον που έφυγε από τη ζωή την Κυριακή σε ηλικία 97 ετών, ήταν ο τελευταίος εν ζωή πρωτοπόρος που διαμόρφωσε το σύγχρονο περιβαλλοντικό κίνημα και ο άνθρωπος που έσωσε το Γκραν Κάνυον, ένα από τα πιο εντυπωσιακά φυσικά μνημεία παγκοσμίως.
Ο Λίτον ήταν ο πρώτος που κατανόησε τη ζημιά που θα προκαλούσε το φράγμα του Μάρμπλ Κάνυον στο Εθνικό Πάρκο του Γκραν Κάνυον. Επίσης ήταν εκείνος που ανακάλυψε και αποκάλυψε την κακοδιαχείριση που έκανε η Δασική Υπηρεσία των ΗΠΑ στις γιγάντιες σεκόγιες της Καλιφόρνια και όταν άρχισε να καταστρέφεται το Κινγκς Κάνυον, ήταν ο Λίτον που το παρατήρησε και ξεκίνησε εκστρατεία για να το προλάβει.
Αυτός και μερικοί ακόμη, ξεκίνησαν το περιβαλλοντικό κίνημα, όπως το γνωρίζουμε σήμερα: «Παθιασμένος, πρωτότυπος, θυελλώδης, πεισματάρης, γοητευτικός, αντιπαθητικός, ευγενικός, ακατάλληλος, επίμονος, φλογερός και απίστευτα αποτελεσματικός» τον χαρακτηρίζει η Μπάρμπαρα Μπόιλ από την οργάνωση Σιέρα Κλαμπ.
Η περιγραφή της περιλαμβάνει αυτές ακριβώς τις ιδιότητες που έχουν εξαφανιστεί από την ίδια την οικολογία. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις είναι πολύ μεγαλύτερες και πλουσιότερες από την εποχή του Λίτον, όμως είναι και λιγότερο πεισματάρικες και παθιασμένες. Πολλές πλέον διοικούνται από επιχειρήσεις με όλο και περισσότερη εταιρική επιρροή στα διοικητικά συμβούλια. Υπάρχει πολύ περισσότερη ενασχόληση με εράνους, πολύ περισσότερες παρασκηνιακές συμφωνίες με την άλλη πλευρά και πολύ λιγότερο πάθος.
Ο Λίτον έγινε διάσημος για την αποφασιστική συμβολή του σε μερικές από τις πρώτες μεγάλες περιβαλλοντικές νίκες: την καταστροφή εξοντωτικών για το περιβάλλον φραγμάτων στις νοτιοδυτικές πολιτείες. Ηταν ένα άρθρο του Λίτον που έγραψε ως ρεπόρτερ των Los Angeles Times -ένα θέμα για δύο φράγματα που πρότεινε το Γραφείο Βελτιώσεων το Εθνικό Μνημείο Dinosaur, που τα ξεκίνησε όλα.
Τα φράγματα θα πλημμύριζαν το Εθνικό Πάρκο και θα κατέστρεφαν ένα από τα ομορφότερα φυσικά μνημεία. Το άρθρο τράβηξε την προσοχή του Ντέιβιντ Μπράουερ ο οποίος μόλις είχε γίνει ο πρώτος εκτελεστικός διευθυντής του Sierra Club. Εκείνος, ο Λίτον και το Sierra Club οδήγησαν μια εκστρατεία για να σταματήσουν τα δύο φράγματα που πρότεινε το Γραφείο Βελτιώσεων. Ουσιαστικά ήταν η πρώτη φορά που Αμερικανοί πολίτες κατάφεραν να σταματήσουν κυβερνητικό έργο.
Μια δεκαετία αργότερα, οι δύο άνδρες ηγήθηκαν του Sierra Club και άλλων ομάδων στην προσπάθεια να σταματήσουν μία παρόμοια κατασκευή φραγμάτων στο Γκραν Κάνυον, που θα πλημμύριζε ένα τμήμα του ποταμού Κολοράντο και το εθνικό πάρκο. Αυτές οι νίκες ενάντια στην οικοδόμηση των φραγμάτων εκτόξευσαν το Sierra Club σε εξέχουσα θέση, και γρήγορα έγινε η πιο ισχυρή περιβαλλοντική οργάνωση της χώρας.
Το χάρισμα του Λίτον ήταν ότι υπήρξε ένας πολύ καλός ρεπόρτερ και παρατηρούσε επιτόπου τι συμβαίνει στη φύση αφού έκανε συχνά πεζοπορία και ράφτινγκ στην περιοχή. Ηξερε τα φαράγγια των νοτιοδυτικών ΗΠΑ καλύτερα από τον καθένα και ίδρυσε την εταιρεία Δωρεών Γκραν Κάνυον, με την οποία συντηρούσε το φυσικό μνημείο. Κατείχε επίσης το ρεκόρ του μεγαλύτερου σε ηλικία ανθρώπου που έκανε κωπηλασία στο Γκραν Κάνυον (σε ηλικία 87 ετών.)
