Οι Έλληνες εδώ και αιώνες έχουν πάθος με τον καφέ. Τίποτα δεν έχει αλλάξει στις μέρες μας. Σύμφωνα με έρευνες, πίνουν -κατά μέσο όρο- περισσότερο καφέ από τους Γάλλους και τους Ιταλούς και περίπου το ίδιο με τους Αμερικανούς. Το σίγουρο είναι ότι περνούν πολλές ώρες από τη ζωή τους στις καφετέριες.
Το αμερικανικό Npr αναδεικνύει το εγγενές πάθος των Ελλήνων για όλες τις μορφές καφέ – πέραν του παραδοσιακού ελληνικού, που αν τους τον πεις «τούρκικο», σημειώνει το άρθρο, τότε αυτό μπορεί να αποτελέσει αιτία... πολέμου. Μπορεί η παθολογική αγάπη για τον καφέ να μην έχει φύγει από την Ελλάδα, ωστόσο αλλάζει δραστικά η προτίμησή τους. Η επέλαση του εσπρέσο σε όλες τις εκδοχές του ενδεχομένως να «πιέζει» όλους τους άλλους καφέδες, που πλέον δεν έχουν πέραση.
Το άρθρο φέρνει το παράδειγμα της αλυσίδας Mikel που έχει απλωθεί σε όλη τη χώρα, προσφέροντας κυρίως εσπρέσο, και σημειώνει πως είναι πλέον μέρος της καθημερινής κουλτούρας να σταματήσεις σε ένα Mikel (και σε άλλα μαγαζιά που προσφέρουν καφέ) για ένα μικρό διάλειμμα από την ασφυκτική καθημερινότητα. Σημειώνει ακόμη πως η άνοδος του τουρισμού ώθησε πολλές ξενοδοχειακές μονάδες να βελτιώσουν τον εξοπλισμό τους ως προς την παροχή καφέ για τους πελάτες τους. Ο αρχιτέκτονας Γιάννης Γιαννόπουλος σημειώνει πως κάτι τέτοιο πριν από πέντε χρόνια δεν θα συνέβαινε -τώρα θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ.
Η γενική διευθύντρια της Mikel, Χρύσα Γερολυμάτου, σημειώνει από την πλευρά της: «Μέχρι τις αρχές του '90 είχαμε δύο επιλογές για καφέ: τον ελληνικό και τον στιγμιαίο. Αν και ο εσπρέσο έχει έρθει στην Ελλάδα εδώ και δύο δεκαετίες, μόλις τα τελευταία 10 χρόνια άρχισε να ανεβαίνει η ζήτηση». Η κοινωνιολογική διάσταση του καφέ είναι προφανής για όποιον ζει ή έχει επισκεφθεί την Ελλάδα, σημειώνει η Μαριάνθη Μυλωνά, συγγραφέας βιβλίων μαγειρικής. Σημειώνει στο άρθρο πως ακόμη και τα δύσκολα χρόνια της κρίσης οι Έλληνες πήγαιναν στην καφετέρια και παράγγελναν τον αγαπημένο τους εσπρέσο: «Μπορείς να κάνεις οικονομία στο φαγητό και τα ρούχα, αλλά στον καφέ ποτέ. Έτσι σκέφτονται οι Έλληνες. Ακόμα και στα σπίτια βλέπεις πως υπάρχουν πλέον μηχανές εσπρέσο».
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Euromonitor International, οι οικιακές μηχανές παραγωγής εσπρέσο έχουν αυξηθεί στη χώρα μας κατά 40% από το 2008 έως το 2013 -δηλαδή, μέσα στα χρόνια της κρίσης. Μάλιστα, η μελέτη αναφέρει πως οι αριθμοί θα αυξάνονται για τα επόμενα έξι χρόνια.
Από τον στιγμιαίο καφέ, που ήταν μια χροιά μοντερνισμού κατά τη δεκαετία του '90, οι Έλληνες έχουν περάσει σε μια νεωτερική φάση, όπου η επαφή τους με την ευρωπαϊκή κουλτούρα περνάει μέσω του εσπρέσο. Και μπορεί ο φραπές να ήταν συνώνυμο της ελληνικής πατέντας και να έκανε όλους τους ξένους να παραληρούν, τώρα όμως έχει αποχωρήσει και στη θέση του έχει μπει ο ιταλικός καφές. Αυτό σημαίνει ότι χάνεται σιγά-σιγά και η επαφή με τον ελληνικό καφέ; Η κ. Μυλωνά σημειώνει: «Ποτέ! Το λέω κατηγορηματικά. Οι Έλληνες δεν παρατούν έτσι τα πράγματα της παράδοσής τους». Στην πραγματικότητα, ο ελληνικός καφές καταναλώνεται πλέον στα σπίτια και ελάχιστα στις καφετέριες. Είναι κομμάτι των οικογενειακών σχέσεων εντός της οικίας και σίγουρα παραμένει δημοφιλής στις μεγαλύτερες ηλικίες.