«Να γιατί παραιτήθηκα» - Τι εξομολογήθηκε ο Γιώργος Παπανδρέου [βίντεο]

«Δεν αντέχω να με βρίζουν. Σε όποιο εστιατόριο πηγαίνω ή όποτε βγαίνω βόλτα, πάντα κάποιες παρέες θα σηκωθούν να με προπηλακίσουν. Δεν το αντέχω. Γι' αυτό φεύγω». Η εξομολόγηση, που αποκαλύπτει το iefimerida, ανήκει στον Γιώργο Παπανδρέου. Εγινε την «καυτή περίοδο» του 2011, σε στενό του φίλο που επιχειρούσε να τον μεταπείσει να μην παραιτηθεί από Πρωθυπουργός.

Ολο το διάστημα που μεσολάβησε έκτοτε, ο Γιώργος Παπανδρέου πάντα έβλεπε μπροστά του κάποιους που διαμαρτύρονταν. Από ταβέρνες εντός και εκτός Ελλάδος, μέχρι σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού. Κανείς δεν του συγχώρεσε την υπαγωγή της Ελλάδας στο Μνημόνιο.

Εξ ου και έκτοτε, το κύριο μέλημα του Παπανδρέου ήταν και είναι να αλλάξει την εικόνα του προς τα έξω. Οι περιοδείες, οι ομιλίες, οι εμφανίσεις δεν έχουν άλλο στόχο από το να κρατηθεί στην επικαιρότητα και να επικοινωνήσει την εικόνα του «δικαιωμένου». Οπως λένε οι δικοί του άνθρωποι, δεν έχει στόχο να φτιάξει νέο κόμμα, τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές. Εκτός αν... ο Βενιζέλος προχωρήσει στην κίνηση να τον βγάλει εκτός ψηφοδελτίων του ΠΑΣΟΚ ή να τον διαγράψει. Μια ενέργεια που από την Χ. Τρικούπη την διαψεύδουν μετά βδελυγμίας καθώς υπολογίζουν ακόμη στην επιρροή Παπανδρέου σε ένα κομμάτι ψηφοφόρων.

Οι αποδοκιμασίες

Πριν από 3 χρόνια ακριβώς, στις αρχές Νοεμβρίου του 2011, η χώρα συγκλονίζονταν από διαμαρτυρίες για την νέα δανειακή σύμβαση που ετοιμάζονταν να υπογράψει η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου.

Λίγους μήνες νωρίτερα, τον Ιούνιο του 2011, η κοινωνική διαμαρτυρία είχε φτάσει στο απώγειό της. Οι κεντρικοί δρόμοι είχαν αποκλειστεί από ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις, ωστόσο διαδηλωτές είχαν γιουχάρει άγρια τον τότε Πρωθυπουργό, που περνούσε με την αυτοκινητοπομπή του για να πάει στο μέγαρο Μαξίμου. Κάποιοι πέταξαν μπουκάλια με νερό εναντίον του.

Το ίδιο απόγευμα τηλεφώνησε στον τότε αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αντώνη Σαμαρά (παλαιό συγκάτοικό του, ως φοιτητές, στο Αμχερστ των ΗΠΑ) για να του ζητήσει συναίνεση. Κάποια στιγμή στην συζήτηση φέρεται να του είπε: «Αν είμαι εγώ το πρόβλημα, να παραιτηθώ». Η ΝΔ διοχέτευσε στον Τύπο την πληφορορία και άπαντες αιφνιδιάστηκαν: Ηταν η πρώτη φορά που εν ενεργεία Πρωθυπουργός, με δεδηλωμένη στη Βουλή, υπέβαλε τηλεφωνικά την παραίτησή του στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η κατιούσα για τον Γιώργο Παπανδρέου είχε ξεκινήσει και η παραίτησή του – που ήρθε πέντε μήνες αργότερα – ήταν θέμα χρόνου.

Οσοι μιλούσαν τότε με τον Γ. Παπανδρέου εξερράγησαν και του υπέδειξαν το άτοπο της κίνησής του. Πείστηκαν δε, ότι ο κύριος λόγος που το έπραξε ήταν ότι λύγισε ψυχολογικά από την πίεση της κοινής γνώμης.

Η αρχή του τέλους

Στο διάστημα που μεσολάβησε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αγκομαχούσε. Το κόμμα σπαράσσονταν από εσωτερικές έριδες μεταξύ κορυφαίων υπουργών αλλά και αντιδράσεις από τους «βενιζελικούς» που είχαν αποφασίσει να έρθουν σε σύγκρουση με τον Παπανδρέου και να τον οδηγήσουν σε παραίτηση.

Στις 26 Οκτωβρίου η σύνοδος Κορυφής που τελείωσε στις 6 τα ξημερώματα, αποφάσισε κούρεμα του ελληνικού χρέους και χορήγηση δεύτερου δανείου προς την Ελλάδα, ύψους 130 δισ. ευρώ,

Το Νοέμβριο του ίδιου έτους, ήρθε η τελική φάση.

Σε μια θυελλώδη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ ο Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωσε την απόφασή του: Δημοψήφισμα για το νέο Μνημόνιο και προσφυγή στην Βουλή για παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνησή του.

Πέτυχε τον απόλυτο αιφνιδιασμό: Ακόμη και ο Ευάγγελος Βενιζέλος που πήρε το λόγο χαρακτήρισε την απόφαση «λύτρωση» για τη χώρα.

Ωστόσο, ο τότε υπουργός Οικονομικών, άλλαξε το ίδιο βράδυ γνώμη, Ο ίδιος ο Ευάγγελος Βενιζέλος περιγράφει στο Guardian: «Ήταν ένα πράγμα να μην ενημερώσει εμένα, αλλά εντελώς άλλο να μην το έχει πει στη Μέρκελ ή τον Σαρκοζί ή κανέναν στην ΕΕ. Όταν έλαβα εκείνο το email στη 1.30 μετά τα μεσάνυχτα που ρωτούσε: "Τι θα συμβεί αν χάσουμε;", του απάντησα: "Είσαι καλά; Ανακοινώνεις όλα αυτά τα πράγματα και ρωτάς τώρα; Δεν είχες σκεφτεί τίποτα από όλα αυτά πριν;". Ένιωσα τόσο αδιάθετος διαβάζοντας εκείνο το email που χρειάστηκε να πάω στο νοσοκομείο στις 4 τα ξημερώματα» θυμάται και συνεχίζει: «Φανταστείτε την αντίδραση των αγορών. Σε τρεις ημέρες θα είχαμε καταρρεύσει. Δε θα είχαμε φτάσει ποτέ στο δημοψήφισμα επειδή θα είχε σημειωθεί μαζική ανάληψη καταθέσεων από τις τράπεζες».

Στις 6.30 το πρωί, ενώ ο υπουργός Οικονομικών νοσηλεύονταν με ορό, το τηλέφωνο του άρχισε να χτυπάει. Πρώτος πήρε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, μετά ο επίτροπος Οικονομικών Όλι Ρεν και έπειτα ο Γιούνκερ. Όλοι ήθελαν να μάθουν τι συνέβαινε. Αναγκάστηκε να συνοδεύσει τον Παπανδρέου στις Κάννες, όπου το κλίμα μύριζε μπαρούτι.

Ο τότε Πρωθυπουργός, αντιμετωπίστηκε εξευτελιστικά από τον Νικολά Σαρκοζί και την Ανγκελα Μέρκελ οι οποίοι σε έξαλλη κατάσταση τον επέκριναν για την απόφασή του για δημοψήφισμα για το οποίο δεν είχαν ιδέα.

Σύμφωνα με τον πρώην Πρωθυπουργό της Ισπανίας Χοσέ Θαπατέρο, ο γάλλος Πρόεδρος φώναξε προς τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας: «Είσαι ένας γ@μημένος ψυχασθενής».

Συνεργάτες του Παπανδρέου είχαν διαψεύσει το επεισόδιο: «Ο Γάλλος Πρόεδρος αντέδρασε, μεν έντονα για το δημοψήφισμα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μίλησε υβριστικά στον κ. Παπανδρέου, που αν είχε συμβεί θα ελάμβανε και την κατάλληλη απάντηση» υποστήριξαν.

Οπως και αν έχει, στη συνέχεια της κουβέντας στις Κάννες, Μέρκελ και Σαρκοζί, ανάγκασαν τον Παπανδρέου να αλλάξει το ερώτημα που πρέπει να τεθεί ενώπιον του ελληνικού λαού: Δεν θα ήταν υπέρ ή κατά της νέας δανειακής σύμβασης, αλλά «ναι» ή «όχι» στην ευρωζώνη.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος είχε περιγράψει στο Guardian τη μακρά νύχτα των Καννών. «Ο Σαρκοζί ήταν εξαιρετικά εκνευρισμένος. Κανείς δεν μπορούσε να μιλήσει, καθώς μιλούσε εκείνος συνεχώς. Η Μέρκελ ήταν πιο ήρεμη, αλλά το μήνυμά της ήταν ξεκάθαρο: είτε ακυρώνετε το δημοψήφισμα ή διεξάγετε ένα, αμέσως, που θα ρωτά: "ναι ή όχι στο ευρώ". Και μετά από αυτό θα δούμε αν θα προχωρήσουμε με την επόμενη δόση της βοήθειας, το πρόγραμμα διάσωσης, το κούρεμα».

Στις δηλώσεις του μπροστά στις κάμερες, αμέσως μετά όλη η Ελλάδα είδε έναν πρωθυπουργό «τσαλακωμένο».

Οι Παπανδρέου – Βενιζέλος επέστρεψαν με το ίδιο αεροσκάφος και προσγειώθηκαν στην Αθήνα τα χαράματα. Στις 4:45 το πρωί ο Ευ. Βενιζέλος, έστειλε στον Τύπο δήλωσή του με την οποία τραβούσε τη διαχωριστική γραμμή με τον Παπανδρέου, δηλώνοντας την αντίθεσή του με το δημοψήφισμα. «Η θέση της Ελλάδας μέσα στο ευρώ είναι μια ιστορική κατάκτηση της χώρας που δεν μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση. Το κεκτημένο αυτό του ελληνικού λαού δεν μπορεί να εξαρτηθεί από την διεξαγωγή δημοψηφίσματος» ανέφερε.

The game is over

Για τον Γιώργο Παπανδρέου «the game was over».

Ενας-ένας οι βουλευτές του βενιζελικού στρατοπέδου ανακοίνωναν την ανεξαρτητοποίησή τους, ενώ με δηλώσεις τους απαιτούσαν να παραιτηθεί ο Παπανδρέου. Οι παπανδρεϊκοί απαντούσαν με εμπρηστικές δηλώσεις και οι συνεργάτες του τότε Πρωθυπουργού, εισηγούνταν να «πέσει μαχόμενος» καταγγέλλοντας αποστασία, χωρίς να παραιτηθεί. Ο Γιώργος Παπανδρέου, μόνος, χωρίς συμμάχους, αποφάσισε να ανακαλέσει την πρόταση για δημοψήφισμα και παραιτηθεί από τη θέση του Πρωθυπουργού μετά την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνησή του.

Ωστόσο, αποφάσισε να καθυστερήσει την παραίτησή του από την προεδρία του ΠΑΣΟΚ, που έγινε λίγους μήνες μετά τον Μάρτιο του 2012, οπότε και παρέδωσε τη σκυτάλη στον Ευάγγελο Βενιζέλο, παρόλο που του είχαν εισηγηθεί να το πράξει νωρίτερα.

Η διαφωνία με συνεργάτες του

Εκτοτε για 2,5 χρόνια, δίδασκε ως επισκέπτης σε ξένα πανεπιστήμια, ασχολείται με την Σοσιαλιστική Διεθνή της οποίας επανεξελέγη πρόεδρος. Επ' εσχάτοις διεμήνυσε: «Τέρμα το εξωτερικό. Ωρα για δουλειά εντός Ελλάδας». Προεκλογικά έκανε την – πολιτικά ατυχή κίνηση – να παρουσιάσει το βιβλίο της Μαριλένας Κοππά που είχε εισπηδήσει στην ΔΗΜΑΡ.

Στη συνέχεια, ξεκίνησε της περιοδείες, τις εμφανίσεις και τις ομιλίες ανά την Ελλάδα, με αφορμή την έκθεση φωτογραφίας του Ιδρύματος Ανδρέα Παπανδρέου – μια ιδέα του Φίλιππου Πετσάλνικου – και πρόσφατα στο βιβλίο του «παπανδρεϊκού» Συμεών Κεδίκογλου. Αυτή την λογική θα την ακολουθήσει και στη συνέχεια, παρά το γεγονός ότι συνομιλητές του, είχαν προτείνει να παραμείνει στην δημοσιότητα μέσω ομιλιών του στη Βουλή. «Τι καλύτερο βήμα θα έχεις από τη Βουλή; Μιλάς όποτε επιλέξεις, σε συγκεκριμένα νομοσχέδια, όπου θα περνάς τα μηνύματα που θέλεις» του εισηγήθηκαν, αλλά εις μάτην. Ο Παπανδρέου έκανε – όπως πάντα – του κεφαλιού του.

Θα έρθει η σειρά σου πάλι

Ενας φίλος του, σε μια προσπάθεια να του ανεβάσει το ηθικό, του έκανε ένα σύντομο μάθημα σύγχρονης ιστορίας: «Ολοι οι διατελέσαντες Πρωθυπουργοί έχουν επιστρέψει δικαιωμένοι. Ο Γεώργιος Παπανδρέου παραιτήθηκε και γύρισε ως Γέρος της Δημοκρατίας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έφυγε ως Τριανταφυλλίδης και επέστρεψε ως εθνάρχης. Για τον Ανδρέα Παπανδρέου το '89 οι μισοί έλεγαν ότι θα πεθάνει και οι άλλοι μισοί ότι θα πεθάνει στη φυλακή. Σε τρία χρόνια έγινε θριαμβευτικά ξανά Πρωθυπουργός. Θα έρθει και η σειρά σου» τον διαβεβαίωσε. Ισως από εκεί εμπνεύστηκε και είπε προχθές το περίφημο «θα ήθελα να έχω λίγο χρόνο να κυβερνήσω ακόμη, αλλά έχει ο καιρός γυρίσματα».

Φωτογραφίες: Eurokinissi