Η τρισδιάστατη μαστογραφία -γνωστή και ως ψηφιακή τομοσύνθεση μαστού- είναι πιο αποτελεσματική από την ψηφιακή μαστογραφία, καθώς είναι σε θέση να φέρει στο «φως» σημαντικά περισσότερους επιθετικούς και δυνητικά θανατηφόρους όγκους.
Όπως σημειώνει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, σύμφωνα με νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα -η μεγαλύτερη του είδους της μέχρι σήμερα- η οποία συμπεριέλαβε σχεδόν μισό εκατομμύριο γυναίκες και αξιολόγησε την αποτελεσματικότητα της νέας απεικονιστικής τεχνολογίας, τα ευρήματα μπορεί μελλοντικά να οδηγήσουν σε αναθεώρηση της διάγνωσης- ρουτίνας, με την προσθήκη της τρισδιάστατης μαστογραφίας σε συνδυασμό με την παραδοσιακή μαστογραφία.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Έμιλι Κόναντ του Τμήματος Ακτινολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου (JAMA), σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», συνέκριναν εκατοντάδες χιλιάδες μαστογραφίες που είχαν γίνει τόσο με τον παραδοσιακό τρόπο, όσο και με την τρισδιάστατη τεχνολογία.
Η έρευνα έδειξε ότι βρέθηκαν περισσότεροι καρκίνοι (5,4 ανά 1.000 εξετάσεις), όταν η διάγνωση γινόταν με τη μέθοδο της τρισδιάστατης μαστογραφίας σε συνδυασμό με ψηφιακή μαστογραφία, από ό,τι μόνο με την τελευταία (4,2 ανά 1.000 εξετάσεις). Ειδικότερα για τους επιθετικούς καρκίνους, η βελτίωση της διάγνωσης ήταν ακόμη καλύτερη χάρη στην προσθήκη της τρισδιάστατης απεικόνισης (από 2,9 καρκίνους ανά 1.000 εξετάσεις μόνο με την ψηφιακή μαστογραφία, σε 4,1 ανά 1.000 με την προσθήκη της τρισδιάστατης).
Επίσης, χάρη στην τρισδιάστατη μαστογραφία μειώθηκαν κατά 15% (από 107 σε 91 ανά 1.000 γυναίκες) οι ψευδώς θετικοί «συναγερμοί» λόγω λανθασμένης διάγνωσης όγκου, με συνέπεια λιγότερες γυναίκες να υποβάλλονται σε μία δεύτερη περιττή μαστογραφία. Μείωση υπήρξε και στις μη αναγκαίες βιοψίες (από 19,3 σε 18,1 ανά 1.000 γυναίκες).
Η παραδοσιακή ψηφιακή μαστογραφία είναι σήμερα η ευρύτερα χρησιμοποιούμενη μέθοδος απεικόνισης του μαστού, όμως η τρισδιάστατη απεικόνιση δίνει στους ακτινολόγους καλύτερη εικόνα των ιστών του μαστού. Πάντως, όπως έδειξε η νέα μελέτη, οι δύο μέθοδοι δεν διαφέρουν σε αποτελεσματικότητα, όσον αφορά τον εντοπισμό των μη επιθετικών όγκων.
Οι δύο μέθοδοι είναι σχεδόν όμοιες στην πράξη, με μόνη ουσιαστική διαφορά ότι ενώ στην παραδοσιακή μαστογραφία το μηχάνημα είναι στατικό, στην τρισδιάστατη κινείται γύρω από τους μαστούς, τραβώντας μέσω ακτίνων-Χ πολλές διαδοχικές εικόνες από διαφορετικές οπτικές γωνίες, ώσπου να δημιουργηθεί μια πλήρης τρισδιάστατη εικόνα του μαστού.
Η τρισδιάστατη μέθοδος χρησιμοποιεί περισσότερη ακτινοβολία, αν και μέσα στα όρια ασφαλείας. Όσο βελτιώνεται το λογισμικό του μηχανήματος, τόσο θα μειώνεται η αναγκαία δόση ακτινοβολίας.
Κατά πόσο όμως η τρισδιάστατη τομογραφία όντως σώζει ζωές ή αντίθετα «χάνει» επικίνδυνους όγκους, είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, νωρίς για να το πει κανείς, καθώς η τεχνολογία είναι νέα και θα πρέπει να περάσουν αρκετά χρόνια για μια οριστική ετυμηγορία. Σε κάθε περίπτωση, η τάση διεθνώς είναι οι ιατρικές μονάδες να προμηθεύονται όλο και περισσότερα τέτοια μηχανήματα ψηφιακής τομοσύνθεσης μαστού, τα οποία όμως είναι πολύ πιο ακριβά από τα αντίστοιχα συμβατικά (περίπου 500.000 δολάρια το ένα, σχεδόν διπλάσιο κόστος από ένα μηχάνημα απλής ψηφιακής μαστογραφίας). Επιπλέον, οι εξετάσεις τρισδιάστατης μαστογραφίας είναι πιο ακριβές για την ασθενή από ό,τι οι παραδοσιακές.
Από την άλλη, υπενθυμίζεται ότι έχουν υπάρξει πρόσφατες μελέτες που αμφισβητούν γενικότερα την πρακτική αξία των ετήσιων μαστογραφιών για τη μείωση των θανάτων από καρκίνο.
Η νέα έρευνα που αναδεικνύει τα πρόσθετα οφέλη της τρισδιάστατης μαστογραφίας (η οποία χρησιμοποιείται πλέον σε πάνω από 50 χώρες), είναι αμφίβολο αν θα σταματήσει -σύντομα τουλάχιστον- τις αμφιβολίες και τις επικρίσεις γενικότερα για τις τακτικές μαστογραφίες.