Τις μεγάλες ανισότητες στις ευκαιρίες απασχόλησης μεταξύ των χωρών της Νότιας και της Βόρειας Ευρώπης, καταγράφει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε έκθεσή της για την παρακολούθηση των κενών θέσεων εργασίας στην ΕΕ το δεύτερο τρίμηνο του 2013. Ο αρμόδιος Επίτροπος, Λάζλο Αντορ, προσδοκά άμβλυνση των ανισορροπιών θα έρθει μέσω της κινητικότητας των εργαζομένων στην Ε.Ε.
Σύμφωνα με το παρατηρητήριο για τις κενές θέσεις εργασίας της ΕΕ, στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, οι περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης συγκεντρώνονται σε λίγους τομείς, όπως στην υγεία, στις πωλήσεις και στη διοίκηση.
Ειδικότερα για την Ελλάδα, το παρατηρητήριο εκτιμά ότι τα δέκα πλέον αναπτυσσόμενα επαγγέλματα είναι οι σερβιτόροι και οι μπάρμαν, οι νοσηλευτές και οι μαίες, οι ανειδίκευτοι εργάτες, οι επαγγελματίες του χρηματοοικονομικού τομέα, οι προγραμματιστές λογισμικού, οι οδηγοί βαρέων φορτηγών και λεωφορείων, τα νομικά επαγγέλματα, οι μεταφορείς, οι υπάλληλοι γραφείου και οι χειριστές μηχανημάτων τροφίμων.
Όπως επισημαίνεται στην έκθεση της Επιτροπής που καταγράφει τις συνθήκες στην αγορά εργασίας σε Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία και Πορτογαλία, οι νέοι καλύπτουν, ως επί το πλείστον, θέσεις εργασίας χαμηλών προσόντων και μάλιστα σε τομείς υπηρεσιών που χαρακτηρίζονται από την εποχική ζήτηση.
Επιπλέον, η Επιτροπή υπογραμμίζει την «υπέρμετρη κατάρτιση» του εργατικού δυναμικού στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, καθώς όλο και πιο συχνά παρατηρείται η πρόσληψη εργαζομένων σε θέσεις κατώτερες των προσόντων τους.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό στις χώρες της Νότιας Ευρώπης είναι η αύξηση των συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Συγκεκριμένα, το τελευταίο τρίμηνο του 2012 οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου αντιπροσώπευαν το 23% του συνόλου των εργαζομένων στην Ελλάδα και στην Ισπανία και το 20,4% στην Πορτογαλία. Το γεγονός αυτό, σχολιάζουν οι συντάκτες της έκθεσης, δεν βοηθά το εργατικό δυναμικό στις χώρες αυτές να βελτιώσει τα επίπεδα δεξιοτήτων του, με συνέπεια να καταγράφονται χαμηλά ποσοστά παραγωγικότητας. Σημειώνεται ότι στη Νότια Ευρώπη το ποσοστό των εργαζομένων με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο ανέρχεται σε 33%, έναντι 16% στην ΕΕ.
Σύμφωνα με τον Επίτροπο Απασχόλησης Λάζλο Άντορ, οι μεγάλες διαφορές στις ευκαιρίες απασχόλησης μεταξύ της Βόρειας και της Νότιας Ευρώπης συνδέονται, μεταξύ άλλων, με τις «ασυμμετρίες» στην ευρωζώνη. Σύμφωνα με τον ίδιο, η κινητικότητα του εργατικού δυναμικού εντός της ΕΕ μπορεί να βοηθήσει στη μείωση αυτών των ανισορροπιών.
Σε γενικές γραμμές, η έκθεση της Επιτροπής καταγράφει την επιδείνωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας στις χώρες της Νότιας Ευρώπης λόγω της κρίσης. Το δεύτερο τρίμηνο του 2013, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2012, η απασχόληση μειώθηκε στην Ελλάδα κατά 4,3%, στην Πορτογαλία κατά 4,1%, στην Ισπανία κατά 3,6% και στην Ιταλία κατά 1,8%, ενώ στην ΕΕ η απασχόληση μειώθηκε κατά μέσο όρο σε ποσοστό 0,4%.
Στην έκθεση σημειώνεται ότι το δεύτερο τρίμηνο του 2013 η ανεργία των νέων στην Ελλάδα ανήλθε στο 59,6%, στην Ισπανία στο 55,7%, στην Πορτογαλία στο 39,4% και στην Ιταλία στο 38,9%, έναντι 24% στην ΕΕ.
Εκτίμηση, ωστόσο, της Επιτροπής είναι ότι έχει μπει φρένο στην πτώση των προσλήψεων στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία, καθώς καταγράφεται αύξηση των προσλήψεων σε συγκεκριμένους τομείς, και κυρίως σε αυτόν της γεωργίας, της δασοκομίας και της αλιείας.
Τέλος, σε ό,τι αφορά το σύνολο των χωρών της ΕΕ, η έκθεση αναφέρει ότι ο αριθμός των προσλήψεων το δεύτερο τρίμηνο του 2013 μειώθηκε κατά 4%, καταγράφοντας μεγαλύτερη πτώση σε σχέση με αυτή του πρώτου τριμήνου του 2013.