Τροπολογία με την οποία αφαιρείται το δικαίωμα του «εκλέγειν και εκλέγεσθαι» στις δημοτικές εκλογές από ομογενείς και νόμιμα διαμένοντες στην Ελλάδα αλλοδαπούς τρίτων χωρών, κατέθεσε στη Βουλή ο υπουργός Εσωτερικών Γιάννης Μιχελάκης.
Με την τροπολογία που κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης, καταργούνται οι σχετικές διατάξεις του «νόμου Ραγκούση» που αφορούν τη συμμετοχή ομογενών και νομίμως διαμενόντων μεταναστών, περιλαμβανομένων πολιτών κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (Ισλανδία, Λιχτενστάιν, Νορβηγία και Ελβετία) οι οποίοι είναι κάτοχοι τίτλου διαμονής, στην ανάδειξη των αιρετών οργάνων της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης.
Η κατάργηση των διατάξεων των άρθρων 14-21 του επίμαχου Ν. 3838/2010 έρχεται σε συμμόρφωση με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας 460/2013 «Ιθαγένεια τέκνων αλλοδαπών και δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις δημοτικές εκλογές». Με την απόφασή του αυτή, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο είχε κρίνει αντισυνταγματικές τις διάταξεις που έδιναν τη δυνατότητα στους αλλοδαπούς υπηκόους τρίτων χωρών να συμμετέχουν στις εκλογές των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α' βαθμού.
Ειδικότερα, στην απόφαση αναφερόταν ότι «οι διατάξεις του ν. 3838/2010 καθ' όσον αναγνωρίζουν σε αλλοδαπούς υπηκόους τρίτων χωρών, μη έχοντες καν την ιδιότητα του ομογενούς, δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι κατά τις εκλογές των οργανισμών τοπικής αυτοδιοικήσεως α' βαθμού, παραβιάζοντας έτσι την αρχή ότι τα πολιτικά αυτά δικαιώματα ανήκουν αποκλειστικά σε Έλληνες πολίτες, δεν είναι σύμφωνες προς το Σύνταγμα».
Σύμφωνα με το ΣτΕ, το δικαίωμα του «εκλέγειν και εκλέγεσθαι» επιφυλάσσεται μόνο στους Έλληνες πολίτες και δεν μπορεί να επεκταθεί και στους μη έχοντες την ιδιότητα αυτή, χωρίς αναθεώρηση της σχετικής διάταξης του Συντάγματος.
Ομοίως το ΣτΕ είχε κρίνει ότι και ο τρόπος κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας που προέβλεπε ο επίμαχος νόμος 3838/2010 προσκρούει στις συνταγματικές επιταγές καθώς η πολιτογράφηση που προέβλεπε, γίνεται με βάση αμιγώς τυπικές προϋποθέσεις (χρόνος νόμιμης διαμονής του αιτούντος αλλοδαπού ή της οικογένειας του, φοίτηση σε ελληνικό σχολείο επί ορισμένο χρόνο, ανυπαρξία καταδίκης για ορισμένα σοβαρά ποινικά αδικήματα) και χωρίς να γίνεται εξατομικευμένη κρίση για τη συνδρομή της ουσιαστικής προϋπόθεσης του δεσμού προς το ελληνικό έθνος του αλλοδαπού εκείνου που υποβάλλει αίτηση πολιτογράφησης.
Στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο είχε προσφύγει εκλογέας, Έλληνας πολίτης που ζητούσε να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική η από 30/04/2010 απόφαση του υπουργού Εσωτερικών που καθορίζει τα δικαιολογητικά που πρέπει να προσκομίζονται κατά την αίτηση εγγραφής στο δημοτολόγιο, όπως και η από 07/05/2010 εγκύκλιος του ίδιου υπουργού, η οποία δίνει το δικαίωμα του «εκλέγειν και εκλέγεσθαι» στην Τοπική Αυτοδιοίκηση στους ομογενείς και στους νομίμως διαμένοντες στην Ελλάδα υπηκόους τρίτων χωρών.
Αμέσως μετά την έκδοση της απόφασης βουλευτές της ΝΔ είχαν καταθέσει ερώτηση στη Βουλή ζητώντας να γίνουν απαραίτητες ενέργειες, ακόμα και επαναληπτικές εκλογές , σε όσους δήμους διαπιστωθεί ότι το αποτέλεσμα κρίθηκε από τη συμμετοχή εκλογέων τρίτων χωρών κατά τις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2010. Πρόκειται, ανέφεραν, για «ξεκάθαρη αλλοίωση του εκλογικού αποτελέσματος και της γενικής βούλησης των εκλογέων και, σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ, θα πρέπει να επαναληφθούν οι εκλογές της Β' Κυριακής».
Στο πλαίσιο αυτό ζητούσαν από τον αρμόδιο υπουργό συγκεκριμένες ενέργειες «ώστε να καταγραφεί η βούληση του εκλογικού σώματος στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2010, στις περιπτώσεις που καταφανώς αλλοιώθηκε από την εφαρμογή των διατάξεων του Νόμου 3838/2010».