Μόνο έκπληξη δεν πρέπει να προκαλούν τα πρωτόγνωρα φαινόμενα ατμοσφαιρικής ρύπανσης, αν λάβει κανείς υπόψιν τη «βροχή» στοιχείων που αποτυπώνουν την κάθετη πτώση κατανάλωσης πετρελαίου θέρμανσης. Πριν από λίγες ημέρες, η Στατιστική Αρχή ανακοίνωσε ότι το 26,7% των Ελλήνων δεν έχει τη δυνατότητα ικανοποιητικής θέρμανσης. Με βάση τα νεώτερα στοιχεία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας των Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων, η ζήτηση του πετρελαίου θέρμανσης αποδεικνύεται ότι παραμένει χαμηλότερη από τα προηγούμενα χρόνια, χωρίς να επηρεάζεται από τη βελτίωση των όρων που αφορούν στο επίδομα θέρμανσης.
Σύμφωνα με τα εν λόγω στοιχεία, οι παραγγελίες κινούνται στα όρια της προκαταβολής της επιδότησης, γεγονός που καθιστά αμφίβολο τον ανεφοδιασμό των νοικοκυριών, με δεδομένο ότι η πληρωμή θα πρέπει να καλύπτεται, πλέον, από τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, πριν πιστωθεί το υπόλοιπο επίδομα στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η μέση παραγγελία διαμορφώνεται φέτος στα 400 με 500 λίτρα έναντι 700 λίτρων πέρσι, ενώ υπολογίζεται ότι περίπου το 50% των παραγγελιών είναι έως 300 λίτρα. Όσον αφορά, δε, στις πολυκατοικίες με κεντρική θέρμανση, απορροφούν μόλις το 10% των παραγγελιών, κάτι που σημαίνει ότι χιλιάδες νοικοκυριά δεν χρησιμοποιούν πετρέλαιο θέρμανσης!
Το... κερασάκι στη τούρτα είναι ότι ούτε ο Προϋπολογισμός ωφελείται από την αύξηση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης, καθώς αναμένεται υστέρηση εσόδων της τάξης των 536 εκατ. ευρώ σε σχέση με το στόχο, ενώ η πρόβλεψη για αύξηση των εσόδων κατά 200 εκατ. ευρώ από ΦΠΑ και ΕΦΚ πετρελαιοειδών το 2014, στηρίζεται στην υπόθεση ότι η επιδοματική πολιτική θα ενισχύσει τη ζήτηση, κάτι που επί του παρόντος δεν επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία.
Όσον αφορά στις επιπτώσεις που θα είχε μια μείωση του ΕΦΚ κατά 30%, όπως ζήτησαν 41 βουλευτές της ΝΔ από τον Γιάννη Στουρνάρα, στην πολυσυζητημένη μελέτη του ΙΟΒΕ, εκτιμάται ότι η ετήσια απώλεια δεν θα ήταν πάνω από 10 εκατ. ευρώ.
Στην ερώτησή τους προς τον υπουργό Οικονομικών οι βουλευτές αναφέρονται στα καθημερινά περιστατικά πυρκαγιών και θανάτων από αυτοσχέδιες σόμπες και θερμαντικά σώματα γεγονός που -οπως χαρακτηριστικά αναφέρουν- αποτελεί όνειδος για μία ευρωπαϊκή χώρα μέλος της Ε.Ε..
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτουν, η ζήτηση μεταξύ του 2009 και του 2013 μειώθηκε κατά 80%, ενώ όπως υποστηρίζουν, αν αφαιρεθεί η δαπάνη για το επίδομα θέρμανσης συνάγεται ότι τα έσοδα του κράτους από το πετρέλαιο θέρμανσης μειώθηκαν έναντι του 2009 κατά 4 εκατ. ευρώ.
Δεν παραλείπουν επίσης, να αναφερθούν και στο ζήτημα της αιθαλομίχλης και των κινδύνων που εγκυμονεί για τη δημόσια υγεία.
Ανεξάρτητα από τους αριθμούς, σημειώνουν οι «γαλάζιοι» βουλευτές, η μείωση στον ΕΦΚ θα επέτρεπε σε πολλά νοικοκυριά την προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης, επιτρέποντάς τους συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης, τις οποίες η πολιτεία οφείλει να εξασφαλίζει στους πολίτες για τις στοιχειώδεις ανάγκες, όπως είναι η θέρμανση.
Από την πλευρά του το ΥΠΕΚΑ, μπροστά στην εφιαλτική κατάσταση με την αιθαλομίχλη στα αστικά κέντρα λόγω μαζικής χρήσης τζακιών, προχωρά στη λήψη έκτακτων μέτρων που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν περιορισμούς στην κυκλοφορία, κλείσιμο σχολείων και κεντρικών θερμάνσεων και μείωση της βιομηχανικής-βιοτεχνικής δραστηριότητας τις ημέρες αυξημένης ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) πρόκειται να δημοσιευθεί άμεσα στο ΦΕΚ.
Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΜΠΕ τα μέτρα κλιμακώνονται ανάλογα με το επίπεδο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, ενεργοποιούνται με απόφαση του ΥΠΕΚΑ στην Αθήνα και των κατά τόπους περιφερειαρχών στην υπόλοιπη χώρα, και περιλαμβάνουν, όταν τα σωματίδια ξεπερνούν τα 150 mg ανά κυβικό μέτρο αέρα, μεταξύ άλλων, τα εξής:
-Συστάσεις προς ευπαθείς ομάδες πληθυσμού να αποφεύγουν την παραμονή σε εξωτερικούς χώρους και τη σωματική άσκηση, ιδίως σε περιοχές με αυξημένη κυκλοφορία.
-Διακοπή λειτουργίας βρεφονηπιακών σταθμών, σχολείων.
-Σύσταση για διακοπή χρήσης τζακιών.
- Ρύθμιση του θερμοστάτη στους 18 βαθμούς για κεντρικές θερμάνσεις και κλείσιμο της κεντρικής θέρμανσης σε κτίρια του Δημοσίου (με εξαιρέσεις για νοσοκομεία κλπ.)
- Περιορισμό της παραγωγής βιοτεχνικών και βιομηχανικών μονάδων κατά 30%.
- Απαγόρευση κυκλοφορίας για πετρελαιοκίνητα οχήματα, σχολικά λεωφορεία και ΙΧ σε συγκεκριμένες περιοχές που θα ορίζονται κατά περίπτωση, με εξαίρεση τις βασικές οδικές αρτηρίες.
Επιπρόσθετα, ακολουθούν δυο υπουργικές αποφάσεις (αμφότερες προς δημοσίευση στο ΦΕΚ) του υπουργού Περιβάλλοντος Γιάννη Μανιάτη και του υφυπουργού Μάκη Παπαγεωργίου για δωρεάν ρεύμα στους δικαιούχους του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου για διπλάσιο αριθμό ημερών από τις ημέρες αυξημένης ρύπανσης και τη χορήγηση έκπτωσης 70 % στο ρεύμα για τις δομές αλληλεγγύης.
Με τη πρώτη απόφαση θα παρέχεται δωρεάν ρεύμα (εκτός από τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις για δίκτυα κλπ.) στους δικαιούχους του ΚΟΤ για διπλάσιο αριθμό ημερών από τις ημέρες αυξημένης ρύπανσης, ούτως ώστε οι συγκεκριμένοι πολίτες να χρησιμοποιούν κλιματιστικά, ηλεκτρικά σώματα κλπ. αντί για σόμπες και τζάκια.
Με τη δεύτερη θεσπίζεται νέα κατηγορία κοινωνικού τιμολογίου, το Τιμολόγιο Υπηρεσιών Αλληλεγγύης για τις κοινωνικές δομές εκκλησίας, Δήμων κλπ. (π.χ. συσσίτια, φαρμακεία κλπ.) που θα είναι φθηνότερο κατά 70 % σε σχέση με το οικιακό τιμολόγιο της ΔΕΗ.