Λείποντας τον Αύγουστο σε διακοπές, ομολογώ ότι δεν παρακολούθησα την πολεμική που ξεκίνησε μετά την τρίμηνη διαγραφή του Πάσχου Μανδραβέλη απο την ΕΣΗΕΑ, επειδή είχε δημόσια καταδικάσει τις κινητοποιήσεις των δημοσιογράφων στην κρατική τηλεόραση με αφορμή τις περικοπές, λόγω της γνωστής κρίσης. Κάπως έτσι το κατάλαβα και επειδή έχω χάσει κάποια επεισόδια ζητώ συγνώμη από τους εμπλεκόμενους αν μου διαφεύγουν κάποιες λεπτομέρειες.
Ύστερα -στον καυγά- προστέθηκε και η ΔΗΜΑΡ που καταδίκασε την καταδίκη του Μανδραβέλη, μετά μπήκε στην μάχη και ο Κανέλης (σιγά μην έχανε την ευκαιρία ο παμπόνηρος Καλαματιανός) και στο τέλος βρέθηκε εγκαλούμενος και ο διευθυντής των Νέων, Χρήστος Μεμής, απο τον πρόεδρο της ΕΣΗΕΑ, Δημήτρη Τρίμη, επειδή άφησε τον Κανέλλη να κρίνει αυστηρά την απόφαση του πειθαρχικού της ΕΣΗΕΑ, να διαγράψει τον Μανδραβέλλη. Πριν προχωρήσω στο «ψητό» θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι τον Μανδραβέλλη δεν τον γνωρίζω προσωπικά, παρακολουθώ, όμως, με ενδιαφέρον την αρθρογραφία του στην «Καθημερινή» και ακόμα και όταν δεν συμμερίζομαι κάποιες απόψεις του, θεωρώ ότι είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα φωνή στην έρημο του ελληνικού τύπου. Τον Κανέλη δεν τον συμπαθώ σαν χαρακτήρα, αλλά μες την «τρέλα» του και όταν δεν τον πιάνουν οι λόξες του, λέει και σωστά πράγματα. Ο Μεμής είναι φίλος μου, είναι ένας δημοσιογράφος με εξαιρετικά συνεπή πορεία στα ΜΜΕ και μέσα σε δύο χρόνια μετέτρεψε τα ΝΕΑ σε μια λαμπερή και ενδιαφέρουσα εφημερίδα και δεν αντιλαμβάνομαι πώς θα μπορούσε να μην αφήσει ένα δημοσιογράφο του να πει την γνώμη του, για ένα τέτοιο ζήτημα! Και αν υπήρξαν ακρότητες, αυτό αφορά τον Κανέλη που είναι υπεύθυνος για ότι λέει και όχι τον Μεμή. Αν τον είχε λογοκρίνει θα είχαμε άλλα ντράβαλα!
Τον Τρίμη τον ξέρω λίγο, διαφωνώ με κάποιες απόψεις του, είναι όμως ένας πράος άνθρωπος που κινήθηκε με εντιμότητα σαν δημοσιογράφος. Και αντιλαμβάνομαι ότι σαν πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ είναι αναγκασμένος να κρατάει συχνά κάποιες λεπτές ισορροπίες. Άρα το ζήτημα δεν είναι προσωπικό.
Πάμε τώρα στην ουσία. Ένα από τα βασικότερα προβλήματα του συνδικάτου μας, είναι ότι αντιμετώπισε την λειτουργία του Τύπου και του ρόλου του στην ελληνική κοινωνία με τρόπο αποσπασματικό. Προφανώς, οι διεκδικήσεις και οι αγώνες για την βελτίωση των εργασιακών σχέσεων είναι υποχρέωση ενός συνδικάτου και προφανώς κάποιοι στο παρελθόν συγκρούστηκαν και με κόστος ίσως για να έχουμε τα μέλη της ΕΣΗΕΑ σήμερα μια σειρά από αυτονόητα για μια πολιτισμένη κοινωνία προνόμια. Υψηλές αμοιβές, υψηλού επιπέδου, περίθαλψη, υψηλές συντάξεις, πέντε εβδομάδες διακοπές και πάει λέγοντας.
Με δύο λόγια οι δημοσιογράφοι-μέλη της ΕΣΗΕΑ απολαμβάνουμε προνόμια σαν εργαζόμενοι που ακόμα και σε αυτήν την περίοδο κρίσης και παρόλα τα προβλήματα του ΕΔΟΕΑΠ, είναι πολύ πάνω από τον μέσο όρο. Προσωπικά, είμαι ευγνώμων, σε όλους τους παλαιότερους που άφησαν αυτά που άφησαν. Νομίζω, ωστόσο, ότι το συνδικάτο μας υποτίμησε την ουσιαστική λειτουργία του Τύπου και τα όρια εκδοτών και δημοσιογράφων. Δεν είδα π.χ. την ΕΣΗΕΑ να παρεμβαίνει συχνά σε καραμπινάτες περιπτώσεις αυταρχισμού εκ μέρους εκδοτών που όχι μόνο διαστρέβλωναν την πραγματικότητα αλλά και διέσυραν ανθρώπους και υπολήψεις με εμφανώς ιδιοτελή κίνητρα. Δεν είδα συχνά το συνδικάτο να πιέζει τους ιδιοκτήτες μέσων, όχι μόνο για αυξήσεις, αλλά και για διασφαλίσει την ελευθερία των δημοσιογράφων να υπερασπίσουν αυτονόητες αξίες. Δεν είδα συχνά εκδότες να αναγκάζονται να λογοδοτήσουν, όταν τα κίνητρα τους ήταν παραπάνω από εμφανή και προφανώς ιδιοτελή. Δεν είδα δημοσιογράφους να λογοδοτούν όταν παραβίαζαν κατάφωρα στοιχειώδεις αρχές της δεοντολογίας.
Νομίζω ότι ο αμερικανός δημοσιογράφος Τόμας Φρίντμαν σε μια συνέντευξη του στον Ταχυδρόμο, είχε με ισχυρή διαίσθηση εντοπίσει το πρόβλημα των ελληνικών ΜΜΕ. «Στον ελληνικό τύπο», είχε πει ο σπουδαίος αυτός δημοσιογράφος, «υπάρχει πλουραλισμός, αλλά δεν υπάρχει ελευθερία.» Δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να το πω καλύτερα. Δεν αμφισβητώ το δικαίωμα ενός εκδότη να υπερασπιστεί τα συμφέροντα του, όπως αυτός θεωρεί καλύτερα, ούτε διεκδικώ σαν δημοσιογράφος το δικαίωμα να συνδιοικήσω μια ιδιωτική επιχείρηση. Υποστηρίζω απλώς ότι σε ένα μέσο, υπάρχουν όρια που οφείλουν να τα σέβονται εκδότες και δημοσιογράφοι. Δεν θα έπρεπε να υπάρχουν δυο μέτρα και δύο σταθμά, ούτε και η αντικειμενικότητα να εφαρμόζεται a la carte.
Από την άλλη, υπάρχουν παραδείγματα εφημερίδων που ενώ κάποτε έφεραν αλλαγές, στην συνέχεια έσβησαν επειδή μετατράπηκαν σε ΔΕΚΟ, χάνοντας την ευελιξία τους και την ικανότητα να αλλάζουν για να αποκτήσουν διάρκεια. Και την έχασαν όχι μόνο εξαιτίας της αλαζονείας των ιδιοκτησιών τους, αλλά και γιατί το συνδικαλιστικό overdose μετέτρεψε τους δημοσιογράφους τους σε βολεμένους δημοσίους υπαλλήλους σκοτώνοντας κάθε δημιουργικότητα. Δεν το κρίνω, απλώς το επισημαίνω. Η κρίση και το Ιντερνετ (παρ' όλες τις παιδικές αρρώστιες του) αλλάζουν ήδη τα πάντα στον ελληνικό Τύπο. Πριν από λίγα χρόνια, αν ένας δημοσιογράφος συγκρουόταν με τον εκδότη του σε θέματα ουσίας μπορεί και να εξαφανιζόταν. Σήμερα, μπορεί να δραπετεύσει στο Ιντερνετ και να βρει την λύτρωση και την ελευθερία του. Νομίζω ότι το συνδικάτο μας, θα πρέπει άμεσα να απαντήσει και σε αυτό το παράδοξο: την διαφορά ανάμεσα στον πλουραλισμό και την ελευθερία. Γιατί ο πλουραλισμός είναι συχνά μονοδιάστατος. Η ελευθερία όχι!