Δεν μου είχε ξανατύχει. Παραμονή Χριστουγέννων, και να ετοιμάζομαι να πάω σε κηδεία φίλου καλού κι' αγαπημένου. Η σκέψη πως ένα σωρό άνθρωποι πεθαίνουν και κηδεύονται σε στιγμές γιορτινές για τους υπόλοιπους, πως ο θάνατος δεν κοιτάζει ημερολόγια και εορτολόγια, δεν μου έφτιαξε την διάθεση. Ο πόνος και η θλίψη, βιώνονται ξεχωριστά και ιδιαίτερα από τον καθένα μας, δεν απαλύνονται από την λογική "μα, και άλλοι..."
Ο καιρός μουντός, απόλυτα ταιριαστός με την διάθεσή μου και το τελετουργικό που επρόκειτο ν' ακολουθήσει. Το μυαλό γύριζε σε εικόνες από το κοινό παρελθόν με τον φίλο που θ' αποχαιρετούσα, θυμόταν την στωικότητα και την ακατάπαυστη αισιοδοξία του παρά τα όσα είχε τραβήξει στην ζωή του, το τρομακτικό κέφι του για δουλειά και δημιουργία, την διαρκή σιγουριά του (σμιλεμένη στα δύσκολα χρόνια του πολέμου και του εφιαλτικού εμφύλιου...) πως κύκλους κάνει η ζωή, πως τα δύσκολα και τα εύκολα, τα δυσάρεστα και τα ευχάριστα εναλλάσσονται "για να μην βαριόμαστε...", όπως επέμενε χαμογελαστά σ' εμάς τους νεότερούς του, τους δίχως εμπειρίες πραγματικά μαύρων ημερών, τους μαθημένους στις σχετικά ανέμελες μεταπολεμικές μέρες της ελπίδας και των εύκολων διεξόδων...
Χτύπησε το κουδούνι, άνοιξα την πόρτα και δυό γελαστές φατσούλες με πολύχρωμα κασκόλ και τρίγωνα στα χέρια ήθελαν " να τα πούνε...". Και τα είπαν. Όπως και όλοι οι υπόλοιποι -και ήταν κάμποσοι-που τήρησαν το έθιμο παραμονιάτικα! Άνοιξα σ' όλα τα κουδουνίσματα, έδινα λίγα ευρώ και πρότεινα και μελομακάρονα "για το καλό της μέρας"... Ποτέ σαν παιδί δεν ήμουνα "των κάλαντων". Κι' ομολογώ πως τις περισσότερες φορές τα δεκάδες χτυπήματα του κουδουνιού "για να τα πούνε...", από κάποια στιγμή και μετά μ' ενοχλούσαν τα πολλά τελευταία χρόνια. Ξαφνικά χθες, μετάνιωσα αναδρομικά για τα χαμένα παιδικά μου κάλαντα και κάκιωσα με τον εαυτό μου για τις φορές που δεν άνοιξα την πόρτα στα παιδιά με τα τρίγωνα για να με παρασύρουν όχι στο έθιμο, μα στην ενσωμάτωση της δύναμης της κοινής πορείας. Για τις ευκαιρίες που δεν εκμεταλλεύτηκα ν' αφεθώ στην παραμυθία της ελπίδας, στο ζωογόνο παιγνίδι της ψυχής πως "αύριο θα είναι μια άλλη μέρα..."
Στο νεκροταφείο, φίλοι και συνάδελφοι από τα παλιά. Το πέρασμα του χρόνου στα πρόσωπά τους δεν φαινόταν. Ήταν εκεί, είχε αφήσει αποτυπωμένο το διάβα του, αλλά το κάλυπταν οι μνήμες και οι κοινές πορείες, η ζώσα επιβεβαίωση πως τα δυσάρεστα και τα ευχάριστα εναλλάσσονται "για να μην βαριόμαστε...", η εσωτερική αν και συχνά μη συγγνωστή καταφυγή όλων μας στην ελπίδα πως "αύριο, θα είναι μιαν άλλη μέρα..." Λίγο η μέρα, λίγο η περιρρέουσα στωικότητα και η εμμονική αγάπη του φίλου που αποχαιρετούσαμε στη ζωή και τα γυρίσματά της, γεγονός είναι πως τα "χρόνια πολλά" και "με υπομονή..." που ακούστηκαν στο παγωμένο Α' Νεκροταφείο, ήταν περισσότερα από τα λόγια θλίψης και πένθους. 'Έτσι θα το' θελε, έτσι το νοιώσαμε-και το' χουμε ανάγκη...
Χρόνια Πολλά! Και μια ακόμη ευχή: να είμαστε καλά, γήινοι, ανθρώπινοι, ζεστοί και δίπλα σ' αυτούς που αγαπάμε και μας αγαπούν. Να τους γυρίζουμε ότι παίρνουμε από αυτούς. Δυνατοί και αισιόδοξοι, πως ναι "αύριο θα είναι μια άλλη μέρα." Η πρώτη της υπόλοιπης ζωής μας...